ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ - BEYOND FACE
Μεγάλη διεθνής έκθεση φωτογραφίας με θέμα το αντισυμβατικό πορτρέτο, όπως αυτό αντιμετωπίζεται κατά κύριο λόγο από σύγχρονους Έλληνες και Γερμανούς καλλιτέχνες. Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης (στην συμβολή των οδών Γρ. Λαμπράκη και Κλεάνθους 57, στην Άνω Τούμπα, τηλ. 2310425531, απέναντι από το γήπεδο του ΠΑΟΚ) Επιμέλεια: Θανάσης Ράπτης Την ευθύνη της διοργάνωσης έχει το Φωτογραφικό Kέντρο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και την υποστήριξη του Goethe-Institut Θεσσαλονίκης. |
Συμμετέχουν οι Καλλιτέχνες: Θανάσης Πάλλας, Σταύρος Δαγτζίδης, Αλέκα Τσιρώνη, Αναστασία Δημητριάδη, Γιάννης Χολογγούνης, Βασίλης Καρκατσέλης, Θανάσης Ράπτης, Μπάμπης Βενετόπουλος, Αργύρης Λιαπόπουλος, Αχιλλέας Σαββόπουλος, Δημήτρης Τριανταφύλλου, Κοσμάς Έμμογλου, Σωτήρης Παπανικολάου, Δημήτρης Ζωγράφος, Μαρίνα Προβατίδου, Κάλλη Μπέλλου, Διονυσία Γκέκα, Gihan Tubbeh (PE), Claudia Balsters (DE), Walter Schels (DE), Ralph Ueltzhoffer (DE), Stefan Panhans (DE), Wolfgang Brenner (DE)
Εκπροσωπούνται όλες οι γενιές φωτογράφων και διαφορετικές αλληλοσυμπληρούμενες αισθητικές σχολές και τάσεις, από τη ρεαλιστική φωτογραφία μέχρι την σκηνοθετημένη, τη δημιουργημένη από το πουθενά ψηφιακή και τα νέα μέσα.
|
"ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ - BEYOND FACE" Η ανάγκη για την απεικόνιση του ίδιου του ανθρώπου στην τέχνη διατρέχει όλη την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Κατ' εικόνα και ομοίωση του πλάστη ή χωρίς αυτήν, εμπλούτισε και ζωντάνεψε -προσωποποίησε θα μπορούσαμε να πούμε- τον ανθρώπινο πολιτισμό ανά τους αιώνες. Τα Φαγιούμ είναι ο κρίκος της αλυσίδας που ενώνει την ανθρώπινη ευαισθησία της αρχαίας ελληνικής τέχνης με τις λειτουργικές εικόνες της Εκκλησίας. Οι καλλιτέχνες στην Αίγυπτο, έχοντας Ελληνικές επιρροές, εκφράζουν την έμφυτή τους θρησκευτικότητα, την έντονή τους ενασχόληση με το πρόβλημα του θανάτου, την επιθυμία και προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτόν. Δεν αρνούνται την ύπαρξή του. Γι' αυτό δεν μπορούμε να πούμε ότι τα πορτρέτα αυτά είναι απλώς ρεαλιστικά. Έχουν τον δικό τους ρεαλισμό και πνεύμα. Αντιπαραβάλλουν στο γεγονός του θανάτου, την αιωνιότητα της δίψας του ανθρώπου για ζωή χωρίς τέλος. Μήπως όμως αυτή δεν είναι ανά τους αιώνες η κινητήρια δύναμη που ωθεί τον άνθρωπο να κάνει τέχνη? Μπορούμε να πούμε ότι το ειδικό βάρος ενός πολιτισμού φανερώνεται από το πώς αντιμετωπίζει το πρόβλημα του θανάτου. Η δική μας εποχή, προοδευμένη και πλούσια σε ερεθίσματα και εικόνες, αλλά απύθμενα συντηρητική, τις περισσότερες φορές παρουσιάζεται πολιτιστικά φτωχή και ζαλισμένη. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση, προερχόμενοι από όλες τις γενιές και αισθητικές σχολές και τάσεις, χρησιμοποιώντας σαν εκφραστικό μέσο τη φωτογραφία, το video art, την interactive video-εγκατάσταση ή το φωτογραφικό happening, επιχειρούν να αποδώσουν την εικόνα του ανθρώπου, φορτωμένη όμως (και φορτισμένη) από τα ανθρώπινα συναισθήματα, που απορρέουν από την αγωνία για το άγνωστο 'μετά'. Οι δυο όψεις του νομίσματος της ζωής του ανθρώπου πάνε κι έρχονται. Η χαρά διαδέχεται τη λύπη, οι τρομακτικές μέσα στην αλήθεια τους εικόνες, τις βουτηγμένες μέσα στη χαρά της ζωής σκηνές. Σε κάποιες φωτογραφίες επικρατεί η μορφή, κάποιες άλλες φωνάζουν αυτό που θέλουν να πουν. Κι ο άνθρωπος.... Ο άνθρωπος είναι όπως πάντα 'πάντων χρημάτων μέτρον' και άλλοτε 'πετάει' από έρωτα, άλλοτε δε είναι ρημαγμένος από τα βάρη της ζωής .... Θανάσης Ράπτης, ο επιμελητής της έκθεσης. |
Λίγα λόγιαγια το έργο των επιμέρους καλλιτεχνών. Μπάμπης Βενετόπουλος (video art) Ο Μπάμπης Βενετόπουλος με το έργο του Time εστιάζει στο ζήτημα της επίδρασης του χρόνου και τη μεταμόρφωση του ανθρώπου. Μπρος στα μάτια μας εκτυλίσσεται η αέναη, σταδιακή μεταμόρφωση ενός ανθρώπου από νέος σε γέρο και το αντίστροφο. Πρόκειται για την τμηματική και ανεπαίσθητη αντικατάσταση του προσώπου και του σώματος του ίδιου με αυτό του πατέρα του, ο οποίος εξ άλλου αποτελεί το αγόγγυστο πορτρέτο - πρωταγωνιστή στα έργα του. Το αέναο αυτό πέρασμα από το νεανικό σώμα στο γερασμένο και το αντίστροφο, καθώς και η ταυτόχρονη συνύπαρξη των δύο κορμιών σε ένα, δημιουργεί μια σοκαριστική περιπεπλεγμένη μεταμόρφωση, που προκαλεί αγωνία. Πρόκειται για την έκθεση και την παρουσίαση με τη βοήθεια της τεχνολογίας, της στιγμιαίας φθοράς του σώματος και της καταστροφής του πνεύματος. |
Σταύρος Δαγτζίδης
Ο Σταύρος Δαγτζίδης κάνει ένα σχόλιο επάνω στον Χρόνο. Στον Χρόνο που φεύγει και κανείς δεν μπορεί να τον νικήσει. Μόνον, ίσως, η φωτογραφία μπορεί να μιλήσει με εικόνες για αυτόν, να τον συμπυκνώσει, να μας τον κάνει ολοφάνερα ορατό. Ο φωτογράφος φωτογράφισε άτομο του οικείου χώρου, πριν από επτά χρόνια. Οκτώ Θέματα. Η εικονιζόμενη, κρατά στα χέρια της, φωτογραφίες από τα διάφορα στάδια της ζωής της, σταθμούς, που την σημάδεψαν τα υπόλοιπα χρόνια. Γάμος, πτυχίο κτλ. Τις φωτογραφίες αυτές παρουσίασε ο φωτογράφος σε εγκαταστάσεις πριν πολλά χρόνια, στο ΦΚΘ. Οι ΑΜ φωτογραφίες εκείνων των εγκαταστάσεων φωτογραφήθηκαν και παρουσιάζονται σαν αυτόνομα έργα στην παρούσα έκθεση, χρωματιστές, μαζί με μια από τις αρχικές. Τρία χρόνια μετά, ξαναφωτογραφίζεται το ίδιο άτομο, μόνο που αυτή την φορά κρατά σαν εικόνα σημαντικού σταθμού στη ζωή της, μια που την απεικονίζει και είχε χρησιμοποιηθεί στην αρχική έκθεση. Όλες οι φάσεις του project αντιπροσωπεύονται στον τοίχο. Η ένατη φωτογραφία αναπαριστά την σημερινή εικόνα στη φάση της ζωής του μοντέλου και η ..... δέκατη θα προκύψει μετά από επτά χρόνια. Είναι ένα project σε εξέλιξη. Η κόκκινη γραμμή από νέον, που τρεμοπαίζει διαρκώς στα γυάλινα διαφανή τοιχώματα του σωλήνα της, είναι η γραμμή της ζωής. Η βιολογική συνέχεια, η α-συνέχεια όλων μας. Ο Αχιλλέας Σαββόπουλος ασχολείται με τις μεταμορφώσεις του δεδομένου, του στερεότυπου, της φιγούρας του άνδρα. Σε ένα περιβάλλον από λαϊκό έως kitsch παρατηρούμε μία μεταμόρφωση του προφανούς. Ο άνθρωπος αλλάζει συνεχώς, αλλά στο βάθος μοιάζει να μένει ο ίδιος. Ούτε η μάσκα, ούτε η εξωτερική μεταμφίεση θα το καταφέρουν. |
Δημήτρης Τριανταφύλλου
Ο Δημήτρης Τριανταφύλλου (προσωπική φωτογραφία) χρησιμοποιεί το μέσο της φωτογραφίας για να κατασκευάσει και να καταγράψει έναν προσωπικό χώρο και χρόνο αποτελούμενο από μνήμη, παρελθόν και μέλλον, αίσθηση, πόθο, φόβο και κυρίως ένστικτο. Μέσα από την ανάμιξη όλων αυτών των συστατικών, αυτό που αναδύεται είναι μια καθαρότητα και ένα άρωμα έκφρασης, που του δίνει τη δυνατότητα (στο δημιουργό φωτογράφο) να καθορίσει την δική του χροιά ως άνθρωπος. DYS-TOPIA (2004) Μια ανθρώπινη φιγούρα, με νατουραλιστική λεπτομέρεια, όπως κάθε κλασσικός ανδριάντας. Ένας νέος ήρωας, με στολή των Μονάδων Αποκατάστασης Τάξης, εν δράσει. Το υλικό αυτού του ανδριάντα προσομοιάζει με αυτές του μετάλλου/κρυστάλλου. Ο Θεατής μπορεί να τον περιεργαστεί από όλες τις πιθανές οπτικές γωνίες, όπως και ο συμπρωταγωνιστής του, αναλώσιμοι ήρωες και οι δυο τους, σε στιγμές πραγματικής δράσης. Η Ψηφιακή Διάδραση όμως δεν δίνει την δυνατότητα χειρισμών, όπως θα συνέβαινε και σε ένα video game. Η DYS-TOPIA δεν είναι ένα 'αντικείμενο' προς θέαση. Είναι μιασχέση. Μια Σύγχρονη Μεταμοντέρνα Εικόνα.
Θανάσης Πάλλας, Καλλιτέχνης, Επίκουρος Kαθηγητής Εικαστικών Τεχνών - Ψηφιακής Εικόνας.
|
Walter Schels (DE) Ζωή πριν τον Θάνατο «Όλοι ξέρουμε ότι κάποια μέρα θα πεθάνουμε αλλά δύσκολα πιστεύουμε ότι θα συμβεί πράγματι σε μας. Το κίνητρό μου γι αυτό το πρότζεκτ ήταν να ξεπεράσω ο ίδιος τον φόβο μου για τον θάνατο. Και η έκθεση βοηθάει σ αυτό.» Walter Schels Ελάχιστες εμπειρίες στη ζωή μπορούν να μας επηρεάσουν τόσο βαθιά όπως ο θάνατος. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι θάνατοι συμβαίνουν κρυφά στην καθημερινότητά μας. Ο θάνατος θεωρείται από τα τελευταία μας ταμπού και χαρακτηρίζεται ως «δύσκολο θέμα» από την κοινωνία. Αναμφισβήτητα φοβόμαστε τον θάνατο περισσότερο από τους προγόνους μας. Δυνατότητες για να μάθει κανείς περισσότερα για τον θάνατο είναι πραγματικά σπάνιες. Ο φωτογράφος Walter Schels και η δημοσιογράφος Beate Lakotta πέρασαν πάνω από έναν χρόνο σε νοσοκομεία της βόρειας Γερμανίας προετοιμάζοντας αυτήν την έκθεση. Η έκθεση περιλαμβάνει ανθρώπους, των οποίων η ζωή τους πλησιάζει το τέλος της. Εξετάζει τις εμπειρίες τους, τις ελπίδες και τους φόβους των ετοιμοθάνατων ανθρώπων. Όλοι τους δέχτηκαν να τους φωτογραφίσουν λίγο πριν και μετά τον θάνατό τους. Η πλειοψηφία από τους ανθρώπους που απεικονίζονται πέρασαν τις τελευταίες τους μέρες σε νοσοκομείο. Όλοι όσοι έρχονται σε ένα τέτοιο μέρος, συνειδητοποιούν ότι η ζωή τους τελειώνει. Καταλαβαίνουν πως δεν τους έχει απομείνει πολύς χρόνος για να τακτοποιήσουν προσωπικές τους υποθέσεις. Παρόλα αυτά, λίγοι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν εγκαταλείψει την ελπίδα: ελπίδα για λίγες ακόμη μέρες, ελπίδα για έναν θάνατο με αξιοπρέπεια και ότι δε θα είναι το οριστικό τέλος. |
Θανάσης Ράπτης Φωτογραφίζει ανοίκεια, οικεία πορτρέτα, τα τοποθετεί σε ουδέτερο χώρο και με τη παράθεση της καδραρισμένης φωτογραφίας του, υπονομεύει τον καθιερωμένο τρόπο θέασής τους, σχολιάζοντας το οικονομικό, κοινωνικό, ιδεολογικό, πολιτικό, πολιτισμικό συγκείμενο, μέσα από το οποίο γεννήθηκαν και υπάρχουν. Μέσω του φωτογραφικού του διαφράγματος απογυμνώνει την πατερναλιστική ηθική της αστικής τάξης. Με την απροσδόκητα αποκρουστική εικόνα, εμφαντικά καδραρισμένη με κορνίζα στη θέση που σύμφωνα με την αστική αισθητική θα υπήρχε ένα βάζο με λουλούδια, ένα τοπίο, μία θαλασσογραφία και σε συνδυασμό με το ύφος των ανέκφραστων εικονιζόμενων προσώπων ενδυναμώνει με αντιθετικές συζεύξεις την εικαστική αποτύπωση της δυσφορίας του, μέσω μιας επίθεσης ενάντια στην παρωχημένη ηθική της εξομοιωτικής αστικής κουλτούρας, υποσκάπτοντας τις αστικές καθημερινές πρακτικές της κοινωνικής ζωής και τις νόρμες- κανόνες της αστικής αισθητικής ανατροφοδότησης. Τα αποδομιστικά πορτρέτα του, αμφισβητούν τα συμβατικά όρια του πραγματικού, του εκ πρώτης όψεως ασήμαντου ή και άσκοπου και σηματοδοτούν την ανίχνευση ενός χώρου πίσω και κάτω από τα φαινόμενα, προτείνοντας την αποκοπή από τη συμβατική πραγματικότητα. Ως φωτογραφίες-κάτοπτρα του εγκλωβισμού του σύγχρονου αστικού καθωσπρεπισμού τα πρόσωπα, αυτοπαγιδευμένα και αδρανή, αντικατοπτρίζονται κενά χωρίς ουσία. Αποτελούν ένα φωτογραφικό σχόλιο αυτο-αφύπνισης, αισθητηριακής εγρήγορσης και πνευματικής διαύγειας με στόχο να οξύνουν την εσωτερική όραση του θεατή διαταράσσοντας τον οπτικό καθωσπρεπισμό του, την αστική προβολή της ταυτότητας, την ετεροαντίληψη και τον ετεροπροσδιορισμό του, που έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια κοινωνικών συμβάσεων και συνθηκολογήσεων. Χρησιμοποιεί το κάδρο μέσα στο κάδρο επιχειρώντας μία ανοίκεια ωραιοποίηση, μία αποσιώπηση συνενοχής του απεχθούς και αποκόπτοντας-απομονώνοντας τα πρωτόγονα, τολμηρά, καδραρισμένα θέματά του, διερευνά το ανείπωτο των συμβατικών αναπαραστάσεων. Τα οικεία, σε μια πρώτη ανάγνωση, πορτρέτα του, ανάγονται σε ανοίκεια, μέσω της αποστροφής που προκαλούν εξαιτίας της συναισθηματικής και νοητικής τους ένδειας να αντιδράσουν στην αφυπνιστικά αποτροπαϊκή εικόνα του κάδρου. Ο Ράπτης δεν εμμένει στις συνθήκες, δεν επικάθεται απλά στην επιδερμίδα των μορφών, χρησιμοποιεί τον φακό του ως νοητικό μέσο, ως εν-διά-μεσο, ικανό να συσχετίσει τις εμπειρικές εποπτείες της αίσθησης και της νόησης, ως δια-μεσο-λαβητής μεταξύ εμπειρικών δεδομένων κοινωνικού σχολιασμού και ψυχογραφικής ερμηνείας.
Maria Kenanidou
Art historian/ curator |
Claudia Balsters (DE) Η γνωστή αγγλική συντομογραφία a.k.a. για also known as έχει γίνει για πολλούς ανθρώπους ο ορισμός μίας επιπλέον, μερικές φορές φανταστικής ταυτότητας? Εκφράζουν το «έτερο εγώ» τους με ένα όνομα, μία μεταμφίεση και μερικές φορές δίνοντας και μία παράσταση. Σ αυτό το φωτογραφικό έργο, το οποίο ταλαντεύεται ανάμεσα σε ντοκιμαντέρ, σκηνοθεσία και ερμηνεία, δεν με αφορά τόσο η κοινωνική όψη αυτού του φαινομένου. Το ενδιαφέρον μου εστιάζει περισσότερο στη νοσταλγία που υπάρχει για μεταμόρφωση και το παιχνίδι με ένα «άλλο εγώ».
Stefan Panhans (DE) (video art)
SORRY 2010 HDV, color/ sound 8:08 min. ed. 5 (+ 2 a.p.) Στο έργο Sorry βλέπουμε ένα εφιαλτικό βαγόνι γεμάτο με κόσμο και αποσκευές. Ο κόσμος φαίνεται ανήσυχος, κουρασμένος και αμίλητος. Πολλοί μοιάζουν με φτηνές απομιμήσεις διασήμων. Πιο δίπλα, μπορούμε να διακρίνουμε μία γυναίκα ντυμένη με παραδοσιακή βαυαρική στολή, δύο πάνοπλους αστυνομικούς, έναν εθισμένο στο τζόκινγκ και στρατιώτες. Με τις τεράστιες κούπες για καφέ στα χέρια τους και τις περίεργες αποσκευές τους, οι πρωταγωνιστές φαίνεται να προσπαθούν να ξεφύγουν από κάτι, ακολουθώντας κάποιους άγνωστους, τελετουργικούς κανόνες. |
Βασίλης Καρκατσέλης Ξεχωρίζουμε από το σκοτάδι, λάμπουμε στο σύμπαν για χρόνο προσδιορίσιμο και περνάμε αλλού, ένα άλλο πρόσωπο μας αντικαθιστά, ένα νέο εξ ίσου λαμπρό στολίδι, που και αυτό όμως συντομότατα θα αντικατασταθεί. Η φωτογραφία, όπλο δυνατό όταν σκοπεύει, με χαρακτηριστικά σαν της φορμόλης, έχει μία χαρακτηριστική ιδιότητα: Να κρατάει απόδειξη ακλόνητη, αυτού του φωτός που ανέδειξε την εξωτερική και εσωτερική νεότητα. Υπάρχει και όσο υπάρχει θα υπάρχει ο χρόνος που δεν πέρασε. Η έρευνα στο εργαστήριο, η ανάλυση αυτού του φωτός μπορεί άραγε να οδηγήσει και στο φωτοστέφανο της πραγματικής ύπαρξης του καθένα μας, στο τι υπάρχει πέρα από την μάσκα του ορατού, μετά από εμάς όταν θα έχουμε αφήσει την εικόνα μας ; Τι κρύβεται πίσω από το πρόσωπο, μετά το πορτρέτο μας; Να τι ερευνά και παρουσιάζει αυτή η ενότητα έργων για μετά το πορτρέτο. Η φωτογραφία του καθένα μας γίνεται μοναδικό εργαλείο στο να παρουσιάσει την εικόνα της Αύρας μας, όταν τα εξωτερικά χαρακτηριστικά του προσώπου θα έχουνε εξαϋλωθεί. Για καθαρά διδακτικούς λόγους το σύνολο των επιμέρους εικόνων, πριν την εμφάνιση της άλω, παρουσιάζονται στο κάθε κάδρο. Όταν έχουμε αντιστροφή των αξιών της αρμονίας, τις σχετικότητας των μερών ή της χρυσής τομής, που μας διδάσκει ο Παρθενώνας, γιατί να μην έχουμε και μία σχετική αντιστροφή των αριθμών του στον τοίχο μας; Γιατί τα τρίγλυφα και οι μετώπες να μην ακουμπήσουν στο πάτωμα; |
Σωτήρης Παπανικολάου Πορτραίτο του Εργαζόμενου τον 21ο Αιώνα .. . ενώ η εμπλοκή με τα πορτραίτα της γαλλικής βασιλικής οικογένειας , ως φαντάσματα του παρελθόντος , τονίζει την αναπότρεπτη « εξ αίματος » και « εκ Θεού » ιστορική διαδικασία αναπαραγωγής και αύξησης των κοινωνικών ανισοτήτων . . . . . . Ένα ψηφιδωτό από εικόνες σιωπηλές και όμως ομιλούσες , μέσα από την στιγμιαία σύμπραξη καλλιτέχνη και μοντέλου , μας καθηλώνει μπροστά σε 50 ασπρόμαυρες φωτογραφίες αναμοχλεύοντας τις ενοχές μας και θυμίζοντάς μας τον ουσιαστικό και πρωτογενή ρόλο της τέχνης . Αν ο Σάντερ , η Αμπράμοβιτς και ο Κανιάρης θέλησαν να αρθρώσουν το άρρητο ρίχνοντας το δικό τους φως πρώτα- πρώτα στο σκοτάδι της δικής τους ψυχής , ο Σωτήρης Παπανικολάου αναδεικνύει αυτό το ίδιο το σκοτάδι της συλλογικής ψυχής , αιχμαλωτίζοντας με την επώδυνη για μας ειλικρίνεια και τόλμη του. .. Δήμος Μαρουδής Κάλλη Μπέλλου
Σε κάθε πρόσωπο υπάρχει μια ορατή και μια αόρατη πλευρά. Οι πιο παρατηρητικοί ίσως διακρίνουν αυτή την αόρατη πλευρά μέσα σε μια ματιά ή μια ρυτίδα έκφρασης που λέει τη δική της ιστορία.
Σε κάθε πρόσωπο υπάρχει μια αλήθεια κι ένα ψέμα - από τη μία αυτό που είμαστε κι από την άλλη ο ρόλος που υποδυόμαστε για να μας αποδεχθούν. Υπάρχουν όλα αυτά που γνωρίζουμε, αλλά κι αυτά που δεν αντιληφθήκαμε ποτέ, κι όμως μας σημάδεψαν περισσότερο. Το φως και το σκοτάδι, το άσπρο και το μαύρο, το γιν και το γιανγκ μοιράζονται τον κόσμο, τα πρόσωπα, τις ψυχές μας. |
Gihan Tubbeh (PE) Η Gihan Tubbeh τεκμηριώνει στις φωτογραφίες της -συγκεντρωμένες σε τετραγωνάκια- τις πιο πρωτόγονες και ενστικτώδεις καταστάσεις του ανθρώπου, όπως η ξέφρενη επιθυμία, η ηδονή στα όρια του πόνου, η ευχαρίστηση μέσα από την παραβίαση των κανόνων, η αρρώστια και η πείνα για το απαγορευμένο. Επίσης οι εικόνες της μιλούν για την συνείδηση, για την ενοχή και για την αμαρτία, για το πήγαινε έλα ανάμεσα στο καλό και στο κακό για τον πειρασμό. Στις φωτογραφίες είναι παρούσα κατά κάποιον τρόπο η βία, σα να απευθύνεται στα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης. Αλέκα Τσιρώνη Πρόσωπα - προσωπεία, μάσκες, ρόλοι, εαυτοί. Χωρίς αναφορές χώρου, περιβάλλοντος, ιδιοτήτων. Καμιά, εκτός από τα ίδια τα «πρόσωπα». Λειτουργούν χωρίς τις συνισταμένες τους. (?) Μόνο έκφραση, βλέμμα, σχήμα. Δελεάζουν να τα ερμηνεύσουμε, να τα φέρουμε στην αντίληψή μας. Είναι δηλωτικό το πρόσωπο ή προβάλλει την δική μας ερμηνεία. Μας καθοδηγούν τα χαρακτηριστικά τους ή εμείς τους προσδίδουμε χαρακτηριστικά. Σχηματοποίηση μέχρι να γίνει το πρόσωπο το ίδιο χαρακτηριστικό. Στην τύχη ή προς ανάμνηση. |
Δημήτρης Ζωγράφος Στην προσπάθειά μου να ανακαλύψω την δική μου φωτογραφία ακολούθησα το ένστικτο μου το οποίο μου καθόρισε με έναν επιτακτικό και απόλυτο τρόπο το θέμα και τον τόπο των φωτογραφιών μου. Οι ιδιαίτεροι άνθρωποι που παρουσιάζω από την πλατεία Αριστοτέλους και την παρακείμενη αγορά της αποτέλεσαν για μένα ένας οικείος κόσμος που εύκολα μου άνοιξε την πόρτα του να τον προσεγγίσω και να μου επιτρέψει να τον φωτογραφίσω. Πίστευα ότι η κάθε εικόνα είχε μια δική της ιστορία να μου πει. Γρήγορα συνειδητοποίησα ότι η εμμονή μου αυτή προήρθε από μια παράλληλη συναισθηματική κατάσταση των μοντέλων μου και του εαυτού μου. Τώρα ένας καθρέφτης ορθώνεται μπροστά μου σε κάθε μια από αυτές τις εικόνες, μη επιτρέποντάς με να δω τίποτα άλλο, παρά το αυτοπορτρέτο μου. Κοσμάς Έμμογλου Οι φωτογραφίες του Κοσμά Έμμογλου συνδυάζουν το εξπρεσιονιστικό στοιχείο της ζωγραφικής με το καταγραφικό της φωτογραφίας. Σκοπός τους είναι να δημιουργήσουν συνειρμούς σχετικά με την έκφραση του κάθε προσώπου. Είναι τα πορτρέτα διαφόρων ανθρώπων, που συναντώ σε διαφορετικούς χώρους, όπου κινούμαι στην καθημερινή ζωή μου, ειδωμένα με τη δική μου προσωπική ματιά. Η επιδίωξη μου είναι το ξεπέρασμα της συνηθισμένης φωτογραφίας. |
Αργύρης Λιαπόπουλος "Ανάμνηση Σαββάτου στον "EL GRECO" Μάρκος Μέσκος, Σάββας Κωνσταντινίδης, Γιάννης Σγούρος, Κώστας Γασγαλίδης, Μάνος Νάκος, Dragisa Cosic? Διονυσία Γκέκα ΑΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑ, ΠΛΑΣΤΙΚΟ, ΌΠΟΤΕ, ΤΑΥΤΟΠΟΙΗΣΗ, ΦΑΛΛΟΣ, ΚΑΛΟΥΠΙ, ΠΑΡΩΔΙΑ, ΤΕΣΤΟΣΤΕΡΟΝΗ, ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΠΑΛΜΟΣ, ΜΟΝΑΞΙΑ, ΌΠΟΤΕ, ΦΩΣ, ΙΣΧΥΣ, ΤΣΙΓΑΡΟ, ΠΛΑΓΙΩΣ, ΜΑΤΑΙΟΔΟΞΙΑ, ΌΠΟΤΕ, ΑΔΕΛΦΟΣ, ΌΠΟΤΕ, ΣΠΙΡΤΑ, ΜΥΣ, ΤΡΑΓΟΣ, ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ, ΌΠΟΤΕ, ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ, ΌΠΟΤΕ, ΓΙΟΣ, ΕΙΡΩΝΕΙΑ, ΚΕΦΑΛΙ, ΠΑΤΕΡΑΣ, ΤΡΑΓΕΛΑΦΙΚΟΣ, ΟΡΜΗ, ΚΥΝΗΓΟΣ, ΛΕΦΤΑ, ΌΠΟΤΕ, ΧΕΡΙ, ANGST, ΚΑΠΟΤΕ, ΖΟΥΖΟΥΝΟΥΜΠΑ, ΛΗΘΗ, ΛΑΙΜΟΣ, ΖΩΟΔΟΤΗΣ, ΠΟΥΑ, ΣΠΕΡΜΑ, ΌΠΟΤΕ, ΤΡΑΓΙΚΟΣ, ΥΦΟΣ, ΚΟΥΝΟΥΠΙΔΙ, ΑΣΥΝΑΡΤΗΣΙΑ.- |
Αναστασία Δημητριάδη Πολλές φορές δημιουργούμε εικόνες χωρίς να ξέρουμε την τελική τουςχρήση. Η σκέψη του να μην αντιμετωπίσω τα πορτραίτα αυτά με απόλυτο φωτογραφικό τρόπο "επικολλώντας'' τα πάνω σε τοπία με οδήγησε στο να δημιουργήσω πολυεπίπεδες εικόνες συγχωνεύοντας τους ανθρώπους με το χώρο. Εστιάζοντας σε λεπτομέρειες του προσώπου τους προβάλλω στον θεατή ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης ανάμεσα στο πριν και το μετά ή στο εδώ και το εκεί... Μια πρό(σ)κληση σε σκέψεις συναισθήματα και ταξίδια παίζοντας με τη δύναμη του νου να αρνείται την πραγματικότητα και να παίζει με το ίσως... Γιάννης Χολογγούνης Πλαστικές - χάρτινες υπάρξεις φτιασιδωμένης ομορφιάς, πίσω από βιτρίνες ρημαδιό - αποτέλεσμα πραγματικής οργής και αντίδρασης. Πορτραίτα πλαστικά, χάρτινα και εφήμερα, που παραμένουν πάντα όμορφα και ελκυστικά, ταυτισμένα με προϊόντα - σύμβολα κοινωνικού στάτους. Μας αγναντεύουν μέσα από τον χώρο τους σοβαρά, αγέλαστα ή και χαμογελαστά, αδιάφορα, τις περισσότερες φορές υπεροπτικά. Είναι τάχα η ασφάλεια που νοιώθουν πίσω από τα χονδρά άθραυστα κρύσταλλα ή κάτι άλλο ; Θα αισθάνονται το ίδιο και την επόμενη φορά . . . . . ; |
Μαρίνα Προβατίδου Λεπτομέρεια Βασιλική Αθηνά Βαγενού - Ιστορικός Τέχνης |
Wolfgang Brenner (DE) Πού ξεκινάει αλήθεια η ζωή; Με τη γέννηση, με τη σκέψη, με τον πρώτο έρωτα; Είναι απλά η διέλευση της ζωής ο στόχος; Ή μήπως είναι η ζωή ένα συνεχιζόμενο μπέρδεμα από καταστάσεις, ένα ταξίδι στο χρόνο; Ειδικά σε εποχές όπως οι σημερινές, πιεζόμαστε από μέσα όπως η τηλεόραση ή το διαδίκτυο? Αυτά τα πανταχού παρόντα μέσα κυριαρχούν πλέον το μεγαλύτερο μέρος της σκέψης μας? Στο αποτελούμενο από τέσσερα κομμάτια έργο του «Ρίχνω τα ζάρια», "I roll the dice" αναμιγνύονται πάνω σε χαρτί με υδάτινα σημεία, φωτογραφίες με χρώματα και άλλα υλικά παρουσιάζοντας το πορτρέτο της ζωής: Την αρχή της ζωής, τους κινδύνους που έρχονται, τη βία, τον πλούτο, την εκπλήρωση, την χαρά αλλά και τον έρωτα? Όμως και το τέλος της ύπαρξης. Ο στόχος λοιπόν δεν είναι η διαδρομή? Ο στόχος καθορίζεται περισσότερο από τις συνειδητές πράξεις μας? Το έργο "Past" ασχολείται με το παρελθόν, με ανθρώπους που επηρέασαν τη ζωή μας αλλά εξαφανίστηκαν ξαφνικά από αυτήν? Μόνο παλιές φωτογραφίες και αναμνήσεις θυμίζουν την ύπαρξη αυτών των ανθρώπων στη ζωή μας? |
Παρασκευή 18 Ιανουαρίου 2013
ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ - BEYOND FACE Μεγάλη διεθνής έκθεση φωτογραφίας με θέμα το αντισυμβατικό πορτρέτο, όπως αυτό αντιμετωπίζεται κατά κύριο λόγο από σύγχρονους Έλληνες και Γερμανούς καλλιτέχνες. Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Θεσσαλονίκης (στην συμβολή των οδών Γρ. Λαμπράκη και Κλεάνθους 57, στην Άνω Τούμπα, τηλ. 2310425531, απέναντι από το γήπεδο του ΠΑΟΚ) Επιμέλεια: Θανάσης Ράπτης Την ευθύνη της διοργάνωσης έχει το Φωτογραφικό Kέντρο Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με την Αντιδημαρχία Πολιτισμού του Δήμου Θεσσαλονίκης και την υποστήριξη του Goethe-Institut Θεσσαλονίκης. Συμμετέχουν οι Καλλιτέχνες: Θανάσης Πάλλας, Σταύρος Δαγτζίδης, Αλέκα Τσιρώνη, Αναστασία Δημητριάδη, Γιάννης Χολογγούνης, Βασίλης Καρκατσέλης, Θανάσης Ράπτης, Μπάμπης Βενετόπουλος, Αργύρης Λιαπόπουλος, Αχιλλέας Σαββόπουλος, Δημήτρης Τριανταφύλλου, Κοσμάς Έμμογλου, Σωτήρης Παπανικολάου, Δημήτρης Ζωγράφος, Μαρίνα Προβατίδου, Κάλλη Μπέλλου, Διονυσία Γκέκα, Gihan Tubbeh (PE), Claudia Balsters (DE), Walter Schels (DE), Ralph Ueltzhoffer (DE), Stefan Panhans (DE), Wolfgang Brenner (DE) Εκπροσωπούνται όλες οι γενιές φωτογράφων και διαφορετικές αλληλοσυμπληρούμενες αισθητικές σχολές και τάσεις, από τη ρεαλιστική φωτογραφία μέχρι την σκηνοθετημένη, τη δημιουργημένη από το πουθενά ψηφιακή και τα νέα μέσα. "ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΡΤΡΕΤΟ - BEYOND FACE" Η ανάγκη για την απεικόνιση του ίδιου του ανθρώπου στην τέχνη διατρέχει όλη την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού. Κατ' εικόνα και ομοίωση του πλάστη ή χωρίς αυτήν, εμπλούτισε και ζωντάνεψε -προσωποποίησε θα μπορούσαμε να πούμε- τον ανθρώπινο πολιτισμό ανά τους αιώνες. Τα Φαγιούμ είναι ο κρίκος της αλυσίδας που ενώνει την ανθρώπινη ευαισθησία της αρχαίας ελληνικής τέχνης με τις λειτουργικές εικόνες της Εκκλησίας. Οι καλλιτέχνες στην Αίγυπτο, έχοντας Ελληνικές επιρροές, εκφράζουν την έμφυτή τους θρησκευτικότητα, την έντονή τους ενασχόληση με το πρόβλημα του θανάτου, την επιθυμία και προσπάθεια να ξεφύγουν από αυτόν. Δεν αρνούνται την ύπαρξή του. Γι' αυτό δεν μπορούμε να πούμε ότι τα πορτρέτα αυτά είναι απλώς ρεαλιστικά. Έχουν τον δικό τους ρεαλισμό και πνεύμα. Αντιπαραβάλλουν στο γεγονός του θανάτου, την αιωνιότητα της δίψας του ανθρώπου για ζωή χωρίς τέλος. Μήπως όμως αυτή δεν είναι ανά τους αιώνες η κινητήρια δύναμη που ωθεί τον άνθρωπο να κάνει τέχνη? Μπορούμε να πούμε ότι το ειδικό βάρος ενός πολιτισμού φανερώνεται από το πώς αντιμετωπίζει το πρόβλημα του θανάτου. Η δική μας εποχή, προοδευμένη και πλούσια σε ερεθίσματα και εικόνες, αλλά απύθμενα συντηρητική, τις περισσότερες φορές παρουσιάζεται πολιτιστικά φτωχή και ζαλισμένη. Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν στην έκθεση, προερχόμενοι από όλες τις γενιές και αισθητικές σχολές και τάσεις, χρησιμοποιώντας σαν εκφραστικό μέσο τη φωτογραφία, το video art, την interactive video-εγκατάσταση ή το φωτογραφικό happening, επιχειρούν να αποδώσουν την εικόνα του ανθρώπου, φορτωμένη όμως (και φορτισμένη) από τα ανθρώπινα συναισθήματα, που απορρέουν από την αγωνία για το άγνωστο 'μετά'. Οι δυο όψεις του νομίσματος της ζωής του ανθρώπου πάνε κι έρχονται. Η χαρά διαδέχεται τη λύπη, οι τρομακτικές μέσα στην αλήθεια τους εικόνες, τις βουτηγμένες μέσα στη χαρά της ζωής σκηνές. Σε κάποιες φωτογραφίες επικρατεί η μορφή, κάποιες άλλες φωνάζουν αυτό που θέλουν να πουν. Κι ο άνθρωπος.... Ο άνθρωπος είναι όπως πάντα 'πάντων χρημάτων μέτρον' και άλλοτε 'πετάει' από έρωτα, άλλοτε δε είναι ρημαγμένος από τα βάρη της ζωής .... Θανάσης Ράπτης, ο επιμελητής της έκθεσης. Λίγα λόγιαγια το έργο των επιμέρους καλλιτεχνών. Μπάμπης Βενετόπουλος (video art) Ο Μπάμπης Βενετόπουλος με το έργο του Time εστιάζει στο ζήτημα της επίδρασης του χρόνου και τη μεταμόρφωση του ανθρώπου. Μπρος στα μάτια μας εκτυλίσσεται η αέναη, σταδιακή μεταμόρφωση ενός ανθρώπου από νέος σε γέρο και το αντίστροφο. Πρόκειται για την τμηματική και ανεπαίσθητη αντικατάσταση του προσώπου και του σώματος του ίδιου με αυτό του πατέρα του, ο οποίος εξ άλλου αποτελεί το αγόγγυστο πορτρέτο - πρωταγωνιστή στα έργα του. Το αέναο αυτό πέρασμα από το νεανικό σώμα στο γερασμένο και το αντίστροφο, καθώς και η ταυτόχρονη συνύπαρξη των δύο κορμιών σε ένα, δημιουργεί μια σοκαριστική περιπεπλεγμένη μεταμόρφωση, που προκαλεί αγωνία. Πρόκειται για την έκθεση και την παρουσίαση με τη βοήθεια της τεχνολογίας, της στιγμιαίας φθοράς του σώματος και της καταστροφής του πνεύματος. Σταύρος Δαγτζίδης Ο Σταύρος Δαγτζίδης κάνει ένα σχόλιο επάνω στον Χρόνο. Στον Χρόνο που φεύγει και κανείς δεν μπορεί να τον νικήσει. Μόνον, ίσως, η φωτογραφία μπορεί να μιλήσει με εικόνες για αυτόν, να τον συμπυκνώσει, να μας τον κάνει ολοφάνερα ορατό. Ο φωτογράφος φωτογράφισε άτομο του οικείου χώρου, πριν από επτά χρόνια. Οκτώ Θέματα. Η εικονιζόμενη, κρατά στα χέρια της, φωτογραφίες από τα διάφορα στάδια της ζωής της, σταθμούς, που την σημάδεψαν τα υπόλοιπα χρόνια. Γάμος, πτυχίο κτλ. Τις φωτογραφίες αυτές παρουσίασε ο φωτογράφος σε εγκαταστάσεις πριν πολλά χρόνια, στο ΦΚΘ. Οι ΑΜ φωτογραφίες εκείνων των εγκαταστάσεων φωτογραφήθηκαν και παρουσιάζονται σαν αυτόνομα έργα στην παρούσα έκθεση, χρωματιστές, μαζί με μια από τις αρχικές. Τρία χρόνια μετά, ξαναφωτογραφίζεται το ίδιο άτομο, μόνο που αυτή την φορά κρατά σαν εικόνα σημαντικού σταθμού στη ζωή της, μια που την απεικονίζει και είχε χρησιμοποιηθεί στην αρχική έκθεση. Όλες οι φάσεις του project αντιπροσωπεύονται στον τοίχο. Η ένατη φωτογραφία αναπαριστά την σημερινή εικόνα στη φάση της ζωής του μοντέλου και η ..... δέκατη θα προκύψει μετά από επτά χρόνια. Είναι ένα project σε εξέλιξη. Η κόκκινη γραμμή από νέον, που τρεμοπαίζει διαρκώς στα γυάλινα διαφανή τοιχώματα του σωλήνα της, είναι η γραμμή της ζωής. Η βιολογική συνέχεια, η α-συνέχεια όλων μας. Αχιλλέας Σαββόπουλος Ο Αχιλλέας Σαββόπουλος ασχολείται με τις μεταμορφώσεις του δεδομένου, του στερεότυπου, της φιγούρας του άνδρα. Σε ένα περιβάλλον από λαϊκό έως kitsch παρατηρούμε μία μεταμόρφωση του προφανούς. Ο άνθρωπος αλλάζει συνεχώς, αλλά στο βάθος μοιάζει να μένει ο ίδιος. Ούτε η μάσκα, ούτε η εξωτερική μεταμφίεση θα το καταφέρουν. Δημήτρης Τριανταφύλλου Ο Δημήτρης Τριανταφύλλου (προσωπική φωτογραφία) χρησιμοποιεί το μέσο της φωτογραφίας για να κατασκευάσει και να καταγράψει έναν προσωπικό χώρο και χρόνο αποτελούμενο από μνήμη, παρελθόν και μέλλον, αίσθηση, πόθο, φόβο και κυρίως ένστικτο. Μέσα από την ανάμιξη όλων αυτών των συστατικών, αυτό που αναδύεται είναι μια καθαρότητα και ένα άρωμα έκφρασης, που του δίνει τη δυνατότητα (στο δημιουργό φωτογράφο) να καθορίσει την δική του χροιά ως άνθρωπος. Θανάσης Πάλλας ( interactive video - installation) DYS-TOPIA (2004) Μια ανθρώπινη φιγούρα, με νατουραλιστική λεπτομέρεια, όπως κάθε κλασσικός ανδριάντας. Ένας νέος ήρωας, με στολή των Μονάδων Αποκατάστασης Τάξης, εν δράσει. Το υλικό αυτού του ανδριάντα προσομοιάζει με αυτές του μετάλλου/κρυστάλλου. Ο Θεατής μπορεί να τον περιεργαστεί από όλες τις πιθανές οπτικές γωνίες, όπως και ο συμπρωταγωνιστής του, αναλώσιμοι ήρωες και οι δυο τους, σε στιγμές πραγματικής δράσης. Η Ψηφιακή Διάδραση όμως δεν δίνει την δυνατότητα χειρισμών, όπως θα συνέβαινε και σε ένα video game. Η DYS-TOPIA δεν είναι ένα 'αντικείμενο' προς θέαση. Είναι μιασχέση. Μια Σύγχρονη Μεταμοντέρνα Εικόνα. Θανάσης Πάλλας, Καλλιτέχνης, Επίκουρος Kαθηγητής Εικαστικών Τεχνών - Ψηφιακής Εικόνας. Walter Schels (DE) Ζωή πριν τον Θάνατο «Όλοι ξέρουμε ότι κάποια μέρα θα πεθάνουμε αλλά δύσκολα πιστεύουμε ότι θα συμβεί πράγματι σε μας. Το κίνητρό μου γι αυτό το πρότζεκτ ήταν να ξεπεράσω ο ίδιος τον φόβο μου για τον θάνατο. Και η έκθεση βοηθάει σ αυτό.» Walter Schels Ελάχιστες εμπειρίες στη ζωή μπορούν να μας επηρεάσουν τόσο βαθιά όπως ο θάνατος. Παρόλα αυτά, οι περισσότεροι θάνατοι συμβαίνουν κρυφά στην καθημερινότητά μας. Ο θάνατος θεωρείται από τα τελευταία μας ταμπού και χαρακτηρίζεται ως «δύσκολο θέμα» από την κοινωνία. Αναμφισβήτητα φοβόμαστε τον θάνατο περισσότερο από τους προγόνους μας. Δυνατότητες για να μάθει κανείς περισσότερα για τον θάνατο είναι πραγματικά σπάνιες. Ο φωτογράφος Walter Schels και η δημοσιογράφος Beate Lakotta πέρασαν πάνω από έναν χρόνο σε νοσοκομεία της βόρειας Γερμανίας προετοιμάζοντας αυτήν την έκθεση. Η έκθεση περιλαμβάνει ανθρώπους, των οποίων η ζωή τους πλησιάζει το τέλος της. Εξετάζει τις εμπειρίες τους, τις ελπίδες και τους φόβους των ετοιμοθάνατων ανθρώπων. Όλοι τους δέχτηκαν να τους φωτογραφίσουν λίγο πριν και μετά τον θάνατό τους. Η πλειοψηφία από τους ανθρώπους που απεικονίζονται πέρασαν τις τελευταίες τους μέρες σε νοσοκομείο. Όλοι όσοι έρχονται σε ένα τέτοιο μέρος, συνειδητοποιούν ότι η ζωή τους τελειώνει. Καταλαβαίνουν πως δεν τους έχει απομείνει πολύς χρόνος για να τακτοποιήσουν προσωπικές τους υποθέσεις. Παρόλα αυτά, λίγοι από αυτούς τους ανθρώπους έχουν εγκαταλείψει την ελπίδα: ελπίδα για λίγες ακόμη μέρες, ελπίδα για έναν θάνατο με αξιοπρέπεια και ότι δε θα είναι το οριστικό τέλος. Θανάσης Ράπτης
Εγγραφή σε:
Σχόλια ανάρτησης (Atom)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου